Rayuela: een hinkelspel

Cortázar, Julio

Cortázar, Julio. [Translated by van der Pol, Barber]. Rayuela: een hinkelspel. (Original Title: Rayuela). Amsterdam: J. M. Meulenhoff, 2006. 550 pages. Volumes: 1 volume. Series: Literatura Latina. Tenth Edition. 15 cm. x 21,5 cm.
Condition: Fine Plus. Softcover. Perfect binding.

SUMMARY:
De Argentijnse intellectueel Horacio Oliveira keert na jarenlange ballingschap terug naar Buenos Aires en opent met een vriend een psychiatrische inrichting. Al snel staat hij zelf aan de rand van de krankzinnigheid. Rayuela: een hinkelspel is een fascinerend literair experiment: je kunt de hoofdstukken achter elkaar lezen, maar je mag het boek ook opvatten als een hinkelbaan. Onder de bewonderaars van het boek bevinden zich onder andere Gabriel Garcia Marquez, Roberto Bolano en Mario Vargas Llosa, maar ook onder de jongere generatie geniet het in veel landen een cultstatus.

RECENSIE:
Met Rayuela: een hinkelspel krijgt de lezer twee boeken voor de prijs van één. Julio Cortázar maakte namelijk een onderscheid tussen de actieve, medeplichtige lezer, die niet te beroerd is om zijn hersens te gebruiken, en de passieve, ‘vrouwelijke lezer’, die de voorkeur geeft aan een lineair, lekker weg lezend verhaal. Conservatievelingen lezen de roman netjes van voren naar achteren en eindigen met hoofdstuk 56. Wie avontuurlijker is aangelegd, kiest voor de ‘uitgebreide versie’, begint bij hoofdstuk 73 en hinkelt vervolgens kriskras door het boek, volgens de aanwijzingen van de auteur.

Rayuela is een spel dat iedereen op zijn manier mag spelen. Het is een programmaverklaring en een pleidooi voor een ludieke, door het surrealisme geïnspireerde manier van leven. Want humor was voor de Argentijnse auteur een bloedserieuze zaak.

‘Als ik Rayuela niet had geschreven, dan had ik me waarschijnlijk in de Seine gegooid,’ zei Cortázar. In 1951 had hij Buenos Aires ingeruild voor Parijs, waar het in die dagen krioelde van de bohemiens. De auteur liep er rond met zijn ziel onder de arm en proefde er ‘de slechte smaak van de leegte’, net als zijn hoofdpersoon, de Argentijnse intellectueel Horacio Oliveira. De held doolt er door de straten met zijn vriendin, La Maga, en filosofeert er nachtenlang op los met zijn kompanen. Die doen niets anders dan de liefde bedrijven, naar jazz luisteren, de ene sigaret na de andere opsteken en over de zin en de onzin van het bestaan palaveren. Net als Oliveira zocht Cortázar zijn leven lang naar authenticiteit, die in de saaie, door tradities en conventies geregeerde werkelijkheid niet te vinden was. De auteur was er grondig van overtuigd dat de mensheid een verkeerde weg was ingeslagen, die onherroepelijk naar de ondergang leidde. Rayuela was een inventaris van zijn persoonlijke twijfels, en een poging om het westerse rationalisme onderuit te halen.

Met dit vernieuwende, hoogst originele en jazzy cultboek zette Julio Cortázar de Argentijnse literatuur op de wereldkaart.